DİJİTAL ÇOCUKLAR VE ERDEMLİ GENÇLİK
Bilgisiz erdem zayıf ve faydasızdır, erdemsiz bilgi ise tehlikeli ve dehşetlidir. “Erdemin en büyüğü, seninle ilişkilerini kesene iyilik etmen, senden esirgeyene vermen, sana kötülük edeni bağışlayıp dost elini uzatmadır.” Hadis-i Şerif
Erdem kavramı, felsefî bir kavram olup felsefe tarihinin başlangıcından beri tüm dünyada ve medeniyetler dairesinde yerini almıştır.
Tarihte "İnsanın ve yaşamın anlamı nedir?" sorusunun felsefî cevabı "erdemli olmak" olmuştur. Erdem kişisel olarak insanın olduğu kadar hayati olarak toplumların yükselişini sağlayan bir temel kavramdır. Bu nedenle “Erdem; toplum çıkarını, kişisel çıkarın üstünde tutmaktır.” Demiştir Charles de Montesquieu...
Erdemin kavramsal, bilimsel ve tarihi anlamına kısa bir bakıştan sonra erdem kadar değerli bir oluşum ve bir faaliyetten bahsetmek istiyorum. Bunlardan biri içinde bulunduğumuz eğitim öğretim yılında İstanbul’da Eğitim Destek Platformu Birinci bölge faaliyetleri arasında yer alan ve liseli gençlerimize yönelik Erdemli Gençlik Konferansları diğeri de Erdemli Gençlik Eğitim, Kültür ve Sanat Derneği.
İçinde bulunduğumuz yüzyılda yaşanan hızlı teknolojik gelişmeler, dijitalleşen dünya, ekonomik zorunluluklardan dolayı çalışan ebeveynlerin çocuklarla yeterince ilgilenememesi, parçalanmış ailelerin bir kısmında yaşanan sorunların gençliğe yansımaları vb. dış etkenin gençlerimizi değerlerine yabancılaştırdığı bir dönemdeyiz. Doğar doğmaz ağlamasınlar, bağırmasınlar diye ellerine cep telefonu verilen çocuklar. Teknoloji ellerinde oyuncak olan çocuklar. Sınırsız bilgi erişimi, kolaylık, az çaba harcayarak iş yapmanın yollarını arayan çocuklar. Bu çocukların kusuru değil elbette. Onlar teknolojinin içine ve teknolojinin içinde doğdular. Teknoloji sayesinde bilgiye çok çabuk ulaşabildikleri için hızlı yaşamaya alıştılar. Bu nedenle çok çabuk sıkılıp vazgeçebiliyorlar. Sosyalleşme tabiri sözlükten kalkmış ve tamamıyla teknolojiye esir edilmiş bir nesil. Yani onlar dijital çocuklar.
Geçmişte bilginin erdemle beraber olması ne kadar önemliyse bugün de aynı şekilde bilginin ve teknolojinin erdemle beraberliği o kadar önemlidir. Samuel Johnson sözünde belirtilen gerçek çıkıyor burada karşımıza Bilgisiz erdem zayıf ve faydasızdır, erdemsiz bilgi ise tehlikeli ve dehşetlidir.
Geçmiş dönemler eğitimcileri, mütefekkirleri, filozofları, alimleri erdem ve erdemli olmak üzerine düşünmüş, çalışmış ve söz söylemişler. İslâm ahlâk düşüncesinde de “insanı başkalarından üstün kılan ve imtiyazlı olmasını sağlayan durum, onu mutluluğa götüren şey”2 şeklinde tarif edilen erdem, klasik kaynaklarda “fazîlet”, zıddı ise “rezîlet” şeklinde ifade edilmiştir. “Ben, ancak güzel ahlâkı tamamlamak için gönderildim.” (bk. Muvatta, Husnü'l Halk, 8; Müsned, 2/381) hadisinde de Peygamberimiz Hz. Muhammed (SAV) güzel ahlak ve erdemi tamamlamak üzere gönderildiğini ifade etmiştir.
Her peygamber (a.s.) kendi ümmetine güzel ahlâk dersi vermiş, onları Allah’ın râzı olacağı ahlâk modeline göre yetiştirmeye çalışmıştı. Peygamberimiz ise, bu güzel ahlâkı tamamlamak için gönderildi. Yâni, Âdem aleyhisselam ile başlayan bir dersin, en mükemmel tarzını göstermek, en ileri seviyesini vermek için vazifelendirildi.
İçinde yaşadığımız çağda da çocuklarımızın, gençlerimizin ve dolayısıyla toplumumuzun ve geleceğimizin erdemli olması bilgiyi edinirken ve teknolojinin içinde iken aynı zamamında güzel ahlâkla da yücelmesi bizlerin eğitimcilerin ve yetişkinlerin görevidir. Okullarımız ve sivil toplum kuruluşlarımızın işbirliği ile ailelerin çeşitli nedenlerle tamamlayamadığı, ulaşamadığı, eksik kalan noktalara ulaşmak, her bir çocuğumuza insanı erdemli kılan değerleri anlatmak vazifemizdir. Yukarı satırlarda bahsettiğim ve bizzat kendi görev yaptığım okulda da çocuklarımızla buluşması sırasında faydasını bizzat gözlediğim etkinlik tam da bu amaca hizmet ediyor. İstanbul İl Milli Eğitim Müdürlüğü Eğitim Destek Platformu organizasyonu ile lise çağındaki gençlerimizle buluşan yazar Fehmi Demirbağ sahnede iyilik, yardımlaşma ve dayanışma, tarihi köklerimiz, gelecek hedeflerimiz, markalaşmanın önemi, aile olmanın değeri, küs kalmamak, kendisiyle ve arkadaşlarıyla barışık olmak, teknoloji, bilim tarihinde iz bırakan alimlerimiz vb. Erdem ile ilişkili bir çok konuyu eğlenceli ve interaktif bir sunumla öğrencileri ve öğretmenleri de konuya dahil edip görevler vermek suretiyle anlattı. Öğrencilerin ve öğretmenlerin son derece beğenisini toplayan sunumdan sonra öğrencilerimizden ve velilerimizden teşekkür dönüşleri aldık. Sevgili öğrencilerimiz sunum sırasında sahnede aktif görev almak için adeta yarıştılar.
Burada çok iyi bir gözlemde bulunduk ki; çocuklarımız ilgisiz, kayıtsız, boş vermiş ve duyarsız değiller. Sosyal olmadıkları, sosyalleşmeye açık olmadıkları hiç doğru değil.. Çocuklarımız kendilerine samimiyetle, sevgiyle gelene son derece açıklar ve ilgilenilmeye açlar. Her gencin kendisine örnek alacak bir yetişkin arayışı fıtratında vardır. Eğer bu arayış boş bırakılırsa yanlış adresle buluşur. Bu nedenle çocuklarımızın erdemli gençler olması için onların sevdiği konularda, onlara konuşarak değil, onlarla konuşarak, onlara sunarak değil, onlarla sunarak yapacağımız eğitim, kültür, sanat ve spor faaliyetlerini planlamalı yaygınlaştırmalı ve tüm çocuklarımızı köklerinden aldığı güçlere göklere, yüksek hedeflere edem ve bilgiyi harmanlamış olarak erişmesini sağlamalıyız.
Bu yazıyı yazdığım dakikalarda güzel bir tevafukla tam da bu hedefi şiar edinerek yola çıkmış bir derneğin resme kurulduğunu haber aldım. “Erdemli Gençlik Eğitim, Kültür ve Sanat Derneği” kurucu üyeleri arasında bulunduğum bu derneğin hayırlı ve çocuklarımıza faydalı olmasını diliyorum.
Erdem üzerine bir kaç sözle veda edeceğim;
“En büyük erdem; insanın vicdanını dinlemesi ve iyilik yapmak için çaba harcamasıdır.”Confucius
“Bir insanın bilgi düzeyi yeterli olsa bile onu koruyacak erdemi yoksa neyi kazanırsa sonunda her şeyi kaybeder.” “Erdem söz konusu olduğu zaman onu bilmek yeterli değildir. Ona sahip olmak ve yaşamak da gerekir.” Aristo
“Erdemli olmak güzeldir. Erdemi başkalarına öğretmek ise çok daha güzel ve o kadar da kolaydır.” Mark Twain
“Erdemin en büyüğü, seninle ilişkilerini kesene iyilik etmen, senden esirgeyene vermen, sana kötülük edeni bağışlayıp dost elini uzatmadır.” Hadis-i Şerif
